Ολοκληρωμένη Διαχείριση Απορριμμάτων στην Νάξο ΤΩΡΑ!

• Πρώτα μείωση κι ανακύκλωση –κομποστοποίηση απορριμμάτων
• Ταφή μόνο μικρής ποσότητας υπολειμμάτων 
• Από το ΕΣΠΑ μπορεί να χρηματοδοτηθεί η ολοκληρωμένη διαχείριση με καλύτερα περιβαλλοντικά και οικονομικά αποτελέσματα

Εν όψει της Συνεδρίασης του Δήμου Νάξου & Μικρών Κυκλάδων της 28ης Ιουνίου 2011, στην οποία θα συζητηθούν θέματα σχετικά με διαχείριση απορριμμάτων, και πιο συγκεκριμένα τα ακόλουθα:

- Λήψη απόφασης για εκδήλωση πρόσκλησης ενδιαφέροντος για συλλογή μετάλλων

- Λήψη απόφασης για εκδήλωση πρόσκλησης ενδιαφέροντος για συλλογή ηλεκτρικών στηλών – συσσωρευτών

- Λήψη απόφασης για εκδήλωση πρόσκλησης ενδιαφέροντος για συλλογή οχημάτων μετά το τέλος του  κύκλου ζωής τους και

-Λήψη απόφασης για κήρυξη αναγκαστικής απαλλοτρίωσης ακινήτων για την υλοποίηση του έργου: "Χώρος Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (Χ.Υ.Τ.Α) νήσου Νάξου".

ο ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΣ ΑΝΕΜΟΣ Νοτίου Αιγαίου δηλώνει τα παρακάτω:

(α)  Θεωρούμε κατ΄αρχήν θετικό το ό,τι ο Δήμος Νάξου προχωράει σε αποφάσεις για την οργάνωση της ανακύκλωσης μετάλλων, ηλεκτρικών στηλών–συσσωρευτών και παλαιών οχημάτων. Σημειώνουμε ότι οι συμβάσεις με τα εγκεκριμένα Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης ηλεκτρικών στηλών–συσσωρευτών (ΑΦΗΣ και ΣΥ.ΔΕ.ΣΥΣ) και οχημάτων «ΕΔΟΕ»  γίνονται – βάσει της νομοθεσίας -μετά από απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, δεν χρειάζεται προκήρυξη. Εκδήλωση πρόσκλησης ενδιαφέροντος απαιτείται πράγματι για τη συλλογή μετάλλων – πέραν των συσκευασιών, για τις οποίες υπάρχει σύμβαση με την ΕΕΑΑ.  

(β) Διαφωνούμε, όμως, με την κήρυξη αναγκαστικής απαλλοτρίωσης ακινήτων για την υλοποίηση του έργου: "Χώρος Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (Χ.Υ.Τ.Α) νήσου Νάξου" πριν τη δρομολόγηση και ολοκλήρωση μελέτης για εναλλακτική διαχείριση (με έμφαση στην κομποστοποίηση) και κατασκευή ΧΥΤΥ, αλλά και την απόφαση του Συμβουλίου Επικρατείας για την καταλληλότητα του χώρου στην Κορφή Ξύδη. Σύμφωνα με την νομοθεσία, χώροι υγειονομικής ταφής μπορούν να υπάρχουν ΜΟΝΟ για τα υπολείμματα και όχι για ανεπεξέργαστα απορρίμματα. Αν γίνουν έργα πριν την απόφαση του ΣτΕ για την καταλληλότητα του χώρου στην Κορφή Ξύδη μπορεί να γίνουν δαπάνες που θα μπορούσαν να απορριφθούν, με κίνδυνο διασπάθισης δημόσιου χρήματος.   

    Για τον ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟ ΑΝΕΜΟ προτεραιότητα έχει, συνεπώς, να ξεκινήσει άμεσα η δραστική μείωση της ποσότητας των απορριμμάτων που θα χρειάζονται ταφή, όπου κι αν κατασκευαστεί ο χώρος ταφής υπολειμμάτων. Αυτό σημαίνει υιοθέτηση και υλοποίηση ΑΜΕΣΑ στρατηγικής για την ολοκληρωμένη διαχείριση των απορριμμάτων (με τήρηση της ιεραρχίας στις μεθόδους: μείωση/πρόληψη, επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση και κομποστοποίηση), η οποία μπορεί να αλλάξει και τα δεδομένα (καταλληλότητα, απαιτήσεις σε χώρο) για τις απαλλοτριώσεις.

   Σημαντική, επίσης, πρωτοβουλία θα μπορούσε να είναι παράλληλα η προμήθεια μικρής μονάδας μηχανικής κομποστοποίησης (για κομποστοποίηση των οργανικών απορριμμάτων, με χωριστή συλλογή από τα σπίτια και μαγαζιά, σε ειδική χαμηλού κόστους εγκατάσταση) για μια ή περισσότερες από τις ορεινές περιοχές με σημαντικά περιβαλλοντικά και οικονομικά οφέλη. Η Νάξος έχει μεγάλες αποστάσεις και είναι καλό να μειωθούν όσο το δυνατόν περισσότερα τα απορρίμματα που μεταφέρονται έστω και για κομποστοποίηση στην κεντρική μονάδα.

    Ο ολοκληρωμένος σχεδιασμός διαχείρισης των απορριμμάτων θα έχει ως αποτέλεσμα βέλτιστη χρήση των διαθέσιμων πόρων σε μια εποχή που δεν περισσεύει ούτε Ευρώ. Ένας Χώρος Υγειονομικής Ταφής των (ανεπεξέργαστων) Απορριμμάτων είναι πεταμένα χρήματα, θα διατεθούν δηλαδή εκατομμύρια ευρώ για να θάβονται τα σκουπίδια, έστω και πιο οργανωμένα, αλλά αυτός ο χώρος θα γεμίσει σε ελάχιστα χρόνια. Σύντομα θα χρειαστεί νέος. Η μείωση/πρόληψη, επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση και κομποστοποίηση μπορεί να αποτρέψει να θάβονται το 80-90% των απορριμμάτων. Ένας χώρος για υπολείμματα προκαλεί πολύ μικρότερη περιβαλλοντική επιβάρυνση και θα εξυπηρετεί για πολλές δεκαετίες (σε συνδυασμό με συνεχείς προσπάθειες εξυγίανσης και αποκατάστασης). Με τα ίδια ή λιγότερα χρήματα που θα δοθούν για την κατασκευή ενός ΧΥΤΑ όπου θα θάβονται τα σκουπίδια, δηλαδή πρώτες ύλες και λεφτά, μπορούν να γίνουν όλα τα έργα που απαιτούνται για μείωση (κυρίως δράσεις πρόληψης μέσω ενημέρωσης και οικιακής κομποστοποίησης), επαναχρησιμοποίηση (πιθανώς μια μικρή μονάδα επαναχρησιμοποίησης επίπλων αλλά και αποβλήτων από κατασκευές – κατεδαφίσεις), ανακύκλωση (κάδοι χωριστής συλλογής, οχήματα συλλογής ανακυκλώσιμων, πρέσες και υποδομές αποθήκευσης των ανακυκλώσιμων υλικών), κομποστοποίηση (κάδοι σε οικιακό επίπεδο, μηχανικοί κομποστοποιητές σε επίπεδο χωριών και κεντρική μονάδα κομποστοποίησης για όλα τα οργανικά που θα συλλέγονται χωριστά από σπίτια, μαγαζιά, τυροκομεία και ελαιουργεία) και κατασκευή μικρού χώρου για ταφή ΜΟΝΟ αδρανών υπολειμμάτων.  

   Οι παραπάνω θέσεις μας περιλαμβάνονται και στο αναλυτικό πόρισμα της Ενημερωτικής Εκδήλωσης για τα Απορρίμματα που οργανώσαμε στη Νάξο, στα τέλη Μαρτίου, το οποίο συνυπογράφεται από μαζικούς φορείς του νησιού και επισυνάπτεται για μια φορά ακόμη.

    Όπως δήλωσε ο Νίκος Χρυσόγελος, Περιφερειακός Σύμβουλος με τον ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟ ΑΝΕΜΟ, Γραμματέας του Προεδρείου του Περιφερειακού Συμβουλίου Ν. Αιγαίου: «Έχουμε καταθέσει σχετικές επερωτήσεις στο Περιφερειακό Συμβούλιο χωρίς να παίρνουμε απαντήσεις αλλά θα το θέσουμε ξανά, άμεσα και πιεστικά. Η Περιφέρεια αναλαμβάνει από 1/7/2011 το θέμα του ΕΣΠΑ  αλλά και της διαχείρισης των απορριμμάτων και πρέπει να θέσει τόσο το πολιτικό πλαίσιο (Περιφερειακός Σχεδιασμός Διαχείρισης των Απορριμμάτων) όσο και (τεχνικές κι άλλες) προδιαγραφές και κανόνες. Εδώ και χρόνια τονίζουμε στη διορισμένη Περιφέρεια και άλλους υπεύθυνους για το θέμα ότι δεν έλαβαν υπόψη την συμφωνία Κυβέρνησης και Ταμείου Συνοχής για κατασκευή ΧΥΤΥ και υποχρέωση λειτουργίας προγραμμάτων ανακύκλωσης και επεξεργασίας των οργανικών ώστε να καταλήγουν για ταφή ΜΟΝΟ υπολείμματα. Στη χρηματοδότηση αναφέρεται αυτός ο όρος αλλά δεν το κάνουν πράξη στον τρόπο που σχεδιάζουν ένα έργο. Με κίνδυνο φυσικά – όπως το επανέλαβα σε πρόσφατη επικοινωνία μου και στην ΕΓΝΑΤΙΑ ΑΕ που έχει αναλάβει να ωριμάσει κάποια έργα διαχείρισης απορριμμάτων- να γίνει κάποια στιγμή έλεγχος από την ΕΕ και να ζητήσει πίσω τα χρήματα για μη τήρηση των όρων χρηματοδότησης».

     Όπως δήλωσε η Χριστίνα Ευθυμιάτου – Καρυστιναίου, μέλος της Γραμματείας του ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΑΝΕΜΟΥ: «Η προκήρυξη του προγράμματος για «Αποκατάσταση Χ.Α.Δ.Α. και κατασκευή αναβάθμιση εγκαταστάσεων διαχείρισης αστικών στερεών αποβλήτων»
http://www.espa.gr/el/Pages/Proclamationsfs.aspx?item=1714 που είναι ανοικτή μέχρι τον Οκτώβριο 2011 δίνει την δυνατότητα στον Δήμο Νάξο αλλά και σε όλους τους νησιωτικούς Δήμους να σταματήσουν να ασχολούνται μόνο με την ταφή (ανεξέλεγκτη ή οργανωμένη) και να προωθήσουν την ολοκληρωμένη διαχείριση των απορριμμάτων παράλληλα με το κλείσιμο κι αποκατάσταση των ΧΑΔΑ. Η Περιφέρεια Ν Αιγαίου έχει υποχρέωση να κατευθύνει αλλά και να συνεργαστεί με τους νησιωτικούς Δήμους (μικρούς και μεγαλύτερους) για να υποβληθούν ολοκληρωμένες προτάσεις και να επιλυθεί επιτέλους το πρόβλημα των αποβλήτων που πνίγουν τα νησιά μας».

                                                                                                  Νίκος Χρυσόγελος